Lukas 2 : 1

Augustus in December

En het geschiedde in die dagen dat er een gebod uitging van keizer Augustus.

Het politieke bedrijf is van groot belang, ook voor ons persoonlijk leven. In normale omstandigheden staan we daar niet zo bij stil. Tenzij bepaalde besluiten van de regering onze portemonnee raken! Maar in deze coronacrisis grijpen de maatregelen, die de regering daartegen neemt, diep in onze persoonlijke levenssfeer in, sturen en belemmeren ze ons doen en laten van elke dag. Daarom zitten we met miljoenen voor de buis bij een persconferentie in Den Haag.

Ons christelijk geloof is ook van groot belang, en dat niet alleen voor ons persoonlijk leven, maar ook in de samenleving. Geloven doe je in de kerk, thuis, in je hart, zeggen veel ongelovigen, houd dat dus buiten de samenleving en de politiek. Maar het ongeloof zou zich wél met alle terreinen van het leven bezig mogen houden en het geloof níet?

Als gelovige wil je de samenleving vormen naar de bedoelingen van God: met vrede, vrijheid, rechtvaardigheid, barmhartigheid. Geloof en politiek hebben dus alles met elkaar te maken.

Dat zien we ook op het kerstfeest waar we al weer naar toe leven. De evangelist Lukas plaatst de geboorte van Jezus midden in de wereldpolitiek van de Romeinse keizer Augustus. Die keizer was zó’n meester in het politieke bedrijf, dat hij een wereldrijk voorspoed, orde en vrede gaf en er nu nóg een maand naar hem genoemd is. ‘En het geschiedde in die dagen, dat er een gebod uitging van keizer Augustus.’

Maar diezelfde Augustus – wat ‘de verhevene’ betekent - doet ons juist ook denken aan de risico’s van het politieke bedrijf. Hij gaf het bevel dat ‘het hele rijk moest worden ingeschreven.’ Waarom? Om zijn macht over zijn vele onderdanen te versterken en om zijn rijkdom te vergroten. Bijvoorbeeld concreet door ingeschreven jongens van een bepaalde leeftijd tot de militaire dienstplicht te dwingen en iedereen keizerlijke belasting te laten betalen. Intussen moesten daardoor straatarme mensen naar her en der trekken, een nare inbreuk in hun toch al kwetsbare leven. Jozef en Maria van Nazareth moesten naar Bethlehem.

Gevaren genoeg dus in het politieke bedrijf: machtswellust, verrijking, tirannie, willekeur, massale verpaupering, vrijheidsberoving. Elders in de wereld zijn daarvan veel nare voorbeelden.

Maar in Bethlehem werd zo Jezus Christus geboren. Geen keizer, maar wel een Koning. Geen Koning van een aards rijk, maar van het Rijk van God. Hij leefde bewust midden in de samenleving, trok overal rond. Hij wilde de mensen en hun samenleven óók vormen. Maar zijn ‘politiek’ was er een van liefde, eenvoud, erbarmen, hulpvaardigheid. Hij wilde niet heersen, maar dienen. Hij ging naast de arme, uitgestotene, weerloze staan. Hij leed liever zélf dan dat Hij líet lijden. Hij wist zowel van recht als van genade. Hij was helend en verzoenend bezig.

Zo is Hij Góds Verhevene geworden. Denk maar aan Pasen. En ónze Koning.

Gelovige politiek is politiek, die zich door Hem laat inspireren. En die zo vernieuwend, zuiverend, helend in de samenleving bezig is.

Elke maand, waarin wij op deze wereld leven, staat in het teken van ‘augustus’, horen we immers van geweld, onrecht, verkeerde verrijking. Moge elke maand, waarin wij samenleven, meer en meer in het ‘teken’ komen van december: het kind in doeken gewikkeld en liggende in een kribbe. Vrede op aarde.