Gemeente des Heren,

Populair zijn, is een prettig gevoel. Je ziet het al aan kinderen. Ze zingen een liedje, spelen poppenkast. En ze merken dat je om ze lacht, ze prijst. Ze glimmen van trots.

Je doet aan sport of spel, voetbal, volleybal, schaatsen, dammen, schaken. En je doet het goed. Dank zij jou wint je team vaak. Je bent populair. Dat geeft een goed gevoel.

Je bereikt de leeftijd, dat je aandacht krijgt voor de andere sekse. En de andere sekse krijgt aandacht voor jou. Je merkt als jongen dat je goed in de markt ligt bij de meisjes, en als meisje, dat veel jongens met een bepaalde blik naar je kijken. Je bent populair. Dat is goed voor je gevoel van eigen waarde.

Je werkt in een bedrijf en je voelt dat je collega's je best mogen en de directeur vertrouwen in je stelt. Dat is eigenlijk de belangrijkste reden waarom je je werk met veel plezier doet. Ja, we willen allemaal wel populair zijn.

Populariteit. Het komt van het latijnse woord populus, volk. Omdat het vroeger vooral om vorsten ging, die geliefd waren bij hun volk.

Soms is populariteit belangrijk. Bijvoorbeeld als je het in je werk van het publiek moet hebben. Dat is bij een musicus zo, een zanger of zangeres, een cabaretier, een auteur, een filmproducent, een presen-tator van een talkshow op de televisie.

En bij een politicus. Want hoe meer stemmen bij de verkiezingen, hoe meer macht. Maak ik me met mijn mening en beloftes populair of niet? En: Hoe kom ik over op de televisie? Word ik populairder, als ik met lollige spelprogramma's meedoe die niets met politiek te maken hebben of niet? Gebruik ik de debatten en vooral de social media goed voor mijn populariteit?

Men heeft het zelfs over populisme. Wie pretendeert de stem van het gewone volk te spreken tegen de gevestigde orde in, wordt populist genoemd.

Soms moet je impopulaire maatregelen nemen om orde op zaken te stellen, maar welke politieke partij durft dat aan, als het succes van die maatregelen pas op lange termijn zichtbaar is en je er bij een verkiezing op korte termijn om kunt worden afgestraft?

Het vraagt dus moed om impopulair te durven zijn. Dat geldt ook voor de directeur van een bedrijf die personeel moet ontslaan.

Maar soms word je ook vanzelf impopulair, zonder dat je het zoekt. Populair zijn bij voorstanders van een of andere verandering maakt je vanzelf impopulair bij de tegenstanders. Je wordt geliefd, maar ook gehaat, toegejuicht, maar ook uitgejouwd. Je wordt speelbal van tegenstrijdige krachten.

Soms moet je sterke benen hebben om de weelde van populariteit te kunnen dragen. Het kan een macht worden, die je overmoedig maakt, waardoor je denkt het gelijk automatisch aan je zijde te hebben, waar-door je je meer denkt te kunnen permitteren dan iemand anders. Macht corrumpeert, ook de macht van populariteit.

Op zeker moment is ook Jezus mateloos populair. Zodat ze zelfs van Hem zeggen: de hele wereld loopt achter hem aan.

Hoe kwam dat? We moeten weten, dat er in zijn tijd in Israël een grote maatschappelijke spanning heerst. Men gaat zwaar gebukt on-der het juk van de Romeinse overheersing. Er gebeuren dingen in de tempel en door het hele land, die men als afgoderij ziet, heiligschennis, overtreding van Gods geboden, verwaarlozing van godsdienstige gebruiken. Nee, dit kan zo niet langer. Vurig hoopt men op de bevrijding van de Romeinse bezetter, de geestelijke vernieuwing van het volk, en de terugkeer van velen, die in de diaspora, de verstrooiing wonen. Vurig hoopt men op een nieuwe David, ja op de komst van de door God beloofde koning, de Messias, die Gods rijk van vrede, vrijheid en recht zal vestigen. Het is een snelkookpan onder hoge druk, waaruit de hete stoom van vurige heilsverwachting spuit.

Regelmatig ontstaan er daarom vernieuwingsbewegingen, vaak in de woestijn. Groepjes rond een leider, die de beslissende zet tot verandering wil geven. Niet altijd, wel regelmatig wordt zo'n leider als de messias gezien, die een valse messias blijkt als de beweging door de Romeinen wordt uitgemoord of door ruzie uiteenvalt.

Zo verwacht men op een gegeven moment ook veel van Jezus. Die Jezus spreekt het gewone volk aan. Met zijn mooie gelijkenissen, uit het leven gegrepen, zijn liefde, wijsheid. Met zijn kritiek op de corrupte machthebbers, de kliek rond Herodes, en de corrupte geestelijken in de tempel. Bovendien heeft Hij een speciale band met God, over wie Hij zo goed spreekt, die Hij zijn Vader noemt. En vooral: Hij kondigt de komst van Gods Koninkrijk aan, de omwenteling waar ieder naar uit ziet. Waarbij ook vernieuwing van harten voor Hem fundamenteel is. En Hij geneest zieken, drijft boze geesten uit. Bewijst dat niet allemaal dat Hij zelf de messias is? En het toppunt is dat Hij Lazarus uit de dood opwekt. Het ultieme bewijs.

Ja, Jezus is populair. De mensen komen massaal naar hem toe om hem en ook Lazarus te zien. En volgen hem. Ook komt een grote menigte uit Jeruzalem hem tegemoet om hem triomfantelijk binnen te halen als Israëls messiaanse koning, over een nieuw rijk van vrede, recht en vrijheid. Hosanna, gezegend is hij die komt in de naam van de Here. Ja, het Paasfeest van dit jaar wordt door Jezus vast een feest van echte bevrijding.

De hele wereld loopt achter hem aan. Zelfs Grieken willen hem graag zien. Niet-joden, die naar het feest komen omdat ze gecharmeerd zijn van het joodse geloof met maar één God en zijn zuivere geboden in plaats van veel goden, die er zelf op los leven en dat ook hun aanhangers toestaan. Respectvol vragen ze bemiddeling bij Filippus en Andreas, discipelen met een Griekse naam, dus bekend met de Griekse taal en cultuur. Straks is Hij niet alleen de koning van de Jo-den maar ook de Heer van de wereld. Dat beloofde God ook zijn ware dienaar bij monde van de profeet Jesaja. Het is te weinig dat je Israël weer opricht en terugbrengt, ik maak je tot een licht voor alle volken, want mijn heil zal reiken tot aan de einden van de aarde. Nog even en dan loopt de hele wereld achter hem aan. En zijn tegenstanders heb-ben dan niets bereikt.

De tijd, het uur, is gekomen, zegt Hij zelf, dat de Zoon des Mensen tot majesteit wordt verheven, wordt geroemd, verheerlijkt. De tijd is gekomen voor het toppunt van zijn populariteit.

En precies dan loopt het hélemaal anders. Juist dan komt Hij met een gezegde, aan de natuur ontleend, dat hier bij het eerste gehoor helemaal niet past. Waarachtig, ik verzeker u, voorwaar, voorwaar, ik zeg u: als de tarwekorrel niet in de aarde valt en sterft, blijft het één graankorrel, blijft hij alleen, maar als hij sterft draagt hij veel vrucht. Juist dan begint Hij over het haten van je leven, zeg maar je leven niet op de eerste maar op de tweede plaats stellen. Juist dan zegt Hij bang voor de dood te zijn, graag aan dat naderend ogenblik voorbij te gaan, maar ook te weten, dat het van God uit gezien onvermijdelijk is. Juist dan gaat Jezus, als hij uitgesproken is, weg en verbergt hij zich voor hen. Geeft Hij niemand de kans Hem tot koning uit te roepen.

Waarom? Ziet Hij zichzelf niet als degene, voor wie men hem aanziet: de uitverkoren koning van Gods nabije vrederijk? Jawel. Anders had hij zich wel eerder schuilgehouden en zich niet met palmtakken, symbolen van overwinning, en Hosanna's binnen laten halen. En had Hij zichzelf ook niet de Zoon des mensen genoemd en het licht dat nog korte tijd bij hen was.

Waarom dan? Laat ik beginnen met te zeggen, dat het hier om een mysterie gaat, een geheim tussen God de Vader en God de Zoon, dat wij nooit helemaal begrijpen.

Toch kunnen we wel vermoeden in welke richting we het moeten zoeken. De evangelist Johannes zelf wijst die ons aan in hoofdstuk 6. Jezus vermenigvuldigt vijf broden en twee vissen, waardoor duizenden mensen te eten krijgen. Dat maakt hem natuurlijk mateloos populair. Weer wordt Hij het brandpunt van de verwachting dat God gauw reddend ingrijpt. Ze zeggen: hij moet wel de profeet zijn die in de wereld zou komen. Jezus begrijpt dat ze hem willen dwingen mee te gaan om hem dan tot koning uit te roepen. Daarom trekt hij zich terug. De volgende dag legt hij uit: u zoekt me niet omdat u tekenen hebt gezien, maar omdat u brood gegeten hebt en verzadigd bent. Doe geen moeite voor voedsel dat vergaat, maar voor voedsel dat eeuwig leven geeft. Ik ben het brood dat leven geeft. Hij houdt er dan een hele preek over waaruit blijkt dat het niet om het materiële maar het geestelijke leven gaat. Om brood uit de hemel, dat voor een nieuw leven zorgt, één volgens Gods werkelijke bedoelingen, één met vertrouwen, rechtvaardigheid, liefde tot God en de ander, één dat ook de dood kan doorstaan. Maar ze begrijpen hem niet en weg is zijn populariteit.

Het volk wil met Jezus zijwegen inslaan, die juist niet tot Gods Koninkrijk leiden. Zijwegen die ons ook wel lokken. De zijweg van puur materiële welvaart, bevrijding van alleen maar honger en armoe. Maar daarmee ben je nog niet een echt nieuw volk van God. De zijweg van puur lichamelijk welzijn, bevrijding van alleen maar ziekte en de biologische dood, denk aan de genezingswonderen en de opwekking van Lazarus. Ook daarmee ben je nog niet een echt nieuw volk van God. De zijweg van de revolutionaire opstand tegen de Romeinse overheerser. De zijweg van streven naar macht, van wraak, wapengekletter, moord en doodslag. De zijweg van politiek bevrijding zonder zicht op wat dat op moet leveren. Nieuwe machthebbers, nieuwe uitbuiting, en corruptie? En dat is helemaal niet iets voor een nieuw volk van God. Jezus was daarom toch op een ezel, symbool van dienstbaarheid en nederigheid, Jeruzalem binnengetrokken en niet op een paard, een fier strijdros?

Jezus is wel populair, de hele wereld loopt achter hem aan. Maar die populariteit gebruiken, is juist een verzoeking voor Hem. Want het volk wil een Messias volgens eigen idealen en niet volgens de bedoe-ling van God. Jezus staat op het punt een van de valse Messiassen te worden die er al vóór hem waren en ná hem ook nog zouden komen. En dat wil Hij juist niet.

Daarom gaat Hij deze populariteit uit de weg. Hij beseft goed, dat Hij daarmee de politieke en religieuze machthebbers de kans geeft hem uit de weg te ruimen. Want hoe had hij zich bij hen impopulair gemaakt door als Gods profeet hun machtswellust, hebzucht, genot-zucht aan de kaak te stellen. Hoe had hij zich bij hen impopulair ge-maakt door zelf populair te worden, want zó hadden zij hun invloed op het volk verloren. Hij beseft ook goed, dat Hij het volk zo hun hoop ontneemt en teleurstelt, waardoor het zich gemakkelijk tegen hem kan keren. Niets kan zo snel in zijn tegendeel omslaan als populariteit.

Dit is het beslissend moment waarop Hij voor zijn hemelse Vader kiest al weet Hij dat het zijn dood betekent. De graankorrel valt in de aarde. Nu is mijn ziel in beroering, ben ik doodsbang. Vader, laat dit ogenblik, dit uur, aan mij voorbijgaan. Maar hiervoor ben ik juist ge-komen. Jezus slaat niet de zijwegen van het volk in, maar de weg van God, de weg van de integriteit en zuiverheid, rechtvaardigheid, liefde, geweldloosheid, in het besef dat het de omweg is van zijn lijden en sterven, van het offer van zijn leven. Luther heeft het over de mirabilis duella, het wonderlijk tweegevecht in het hart van Jezus, waarbij de gehoorzaamheid aan zijn Vader het wint van zijn angst voor de dood. Net zoals in de hof van Gethsemane.

Maar de keus die Jezus dan maakt, maakt hem echt tot de Messias. Maakt echt de komst van Gods vrederijk mogelijk. Hosanna, gezegend Hij die komt, niet in de naam van het volk, ook niet in naam van ons en onze verlangens, maar in de naam van de Here!

En dat laat die Here niet onberoerd. Mensen horen een donderslag. Er klinkt een stem uit de hemel: ik heb in Hem mijn grootheid getoond en zal die weer tonen. Jezus krijgt de steun en zegen van zijn hemelse Vader op die omweg van het kruis. Hij krijgt zo een nieuwe populariteit. Een heel bijzondere. Hij wordt mateloos populair bij God. Die wekt hem straks dan ook op uit de dood, heft hem van de aarde omhoog. De Zoon des mensen wordt tot majesteit verheven, wordt verheerlijkt. God maakt hem tot koning van Israël en heer van de wereld. Het kruis blijkt zijn kroon. De smadelijke verhoging aan het kruis blijkt de eer-volle verhoging door God.

Waardoor de kansen keren. Nu wordt het oordeel over deze wereld voltrokken, nu gaat de wereld door de crisis heen van Gods oordeel en vrijspraak. Nu wordt de vorst van de wereld, de boze, buiten ge-worpen. Nu wordt duidelijk dat het kwaad, het vrome kwaad van de Farizeeën en het goddeloze kwaad van de Romeinen, niets bereikt. Dit is het nieuwe Pasen. Dit is vrede met God. Vergeving van zonden. Bevrijding van nood en dood. Dit is de definitieve doorbraak van Gods Koninkrijk. Hierdoor kunnen u en ik zalig worden. Ja, hier gaat het over in de lijdenstijd of 40-dagentijd, die we ingaan.

Wordt u hierdoor aangesproken? Gaat u Jezus zo zien met nieuwe ogen? Geeft dit u vertrouwen in God, hoop op het einde van alle kwaad en een eeuwig leven? Dat gebeurt dan door de trekkracht en zuig-kracht van Gods Woord en Gods Geest, hier en nu. En zo gebeurt hier en nu wat Jezus zei: en Ik, als Ik van de aarde verhoogd ben, zal allen naar Mij toe trekken. Jezus trekt u naar zich toe. Merkt u dat? Heerlijk toch?

En het gebeurt overal op aarde. Onder alle volken. Bij Joden en Grieken, bij de andere schapen die Jezus ook heeft, al zijn ze niet van de joodse stal. We weten uit Bijbelse bron, dat vooral Paulus de apostel onder de heidenen was. Maar volgens buiten-Bijbelse overlevering zijn juist Filippus en Andreas actief geweest als verspreiders van het evangelie in Griekenland. De hele wereld wordt uitgenodigd om achter Jezus aan te lopen. En de christelijke gemeentes, overal, zijn het be-gin van die hele wereld die achter Hem aan loopt. Als de tarwekorrel niet in de aarde valt en sterft, blijft hij alleen, maar als hij sterft, draagt hij veel vrucht. Dit is de vele vrucht. Na en naast Israël. De christelijke gemeentes, het volk van de gelovigen, over de hele wereld. Ja, Jezus is niet alleen populair bij God, maar is ook in de hele wereld al aardig populair. Alleen anders dan de Farizeeën dachten toen ze met door angst ingegeven overdrijving zeiden: Zie de hele wereld loopt achter Hem aan.

Dat betekent echter niet dat het een populaire weg is om hem te volgen. Als je alleen maar lid bent van de PKN, omdat het soms wel goed op je c.v. staat of je het erbij vindt horen dat eens bij je uitvaart een dominee een mooi woordje spreekt, dan is het geen probleem. Maar hem echt volgen en dezelfde keuzes maken als Hij, is een weg met hobbels, is een lastige omweg met kruisjes dragen achter hem aan.

Om ver van huis te beginnen, in menig land in het Midden-Oosten, verre Oosten, Afrika, zijn christenen een vervolgde minderheid. Elke christen die zijn nek durft uitsteken, die wijst op het geweld van fanatieke moslims, de partijdigheid van rechters, de corruptie van ambtenaren, krijgt klappen. Steeds horen we van moord op christenen.

Maar ook dichter bij huis kan het gebeuren. Je baas en collega's stellen het niet op prijs als je zegt dat je niet op zondag wil werken omdat je dan naar de kerk wil en bij je gezin wil zijn. Je laat je ongenoegen merken als in het maatschappelijk verkeer mensen met geld en reisjes worden omgekocht en zich laten omkopen. Waar bemoei je je mee? Je wordt ongewenst zwanger. Kies je dan de gemakkelijke weg van de abortus of laat je het kindje geboren worden met alle ge-volgen van dien voor je verdere leven? Er komt iemand op je weg, die psychische, lichamelijke, materiële nood kent. Die heeft wel pech zeg, maar ik blijf mijn eigen leven leiden. Of word je mantelzorger, wat best opoffering van je vraagt.

De Here Jezus dienen, is hem dienen met rechtvaardigheid, in het aan de kaak stellen van onrecht, corruptie, machtsmisbruik, in de liefde voor mensen aan de rand van de samenleving, de zorg voor mensen in de puree. Jezus dienen is hem vaak volgen op een impopulaire omweg. Wie zijn eigen goede leventje zó liefheeft, dat hij er niets van kan afstaan voor de goede zaak, die volgt Jezus niet. Maar wie het deels en soms zelfs helemaal prijs geeft om de goede zaak, die volgt Jezus wel. Er moet soms heel wat angst overwonnen en moed verzameld worden om de goede keus te durven maken. Wie begrijpt dat beter dan Jezus zelf, die zei: nu ben ik doodsbang. Het hoort er nu een-maal bij in deze wereld vol kwaad.

Maar als we de goede keus maken, de pijnlijke, impopulaire keus, dan zitten we echt op de goede weg. Een omweg, maar wel de omweg die leidt naar het Koninkrijk van God.

Want wie zijn leven liefheeft verliest het, maar wie in deze wereld zijn leven haat, behoudt het voor het eeuwige leven. Een omweg, maar wel de omweg die leidt naar het eeuwig heil.

Wie mij dient moet mij volgen: waar ik ben zal ook mijn dienaar zijn, en wie mij dient zal door de Vader geëerd worden. Een omweg, maar wel de omweg die ons met Jezus populair maakt bij de hemelse Vader.

En als aansporing om steeds weer die goede keus te maken, zegt Jezus ook: die stem uit de hemel, die sprak van glorie en overwinning, heeft niet voor mij gesproken, maar voor u.

Zo worden ook wij achter Jezus aan en door Hem omhoog getrokken van kruis naar kroon. Naar de bekroning van ons gelovig leven in de hemel. Waar met ons de hele wereld achter hem aan loopt. Een onafzienbare menigte, niet te tellen, uit alle landen en volken, van elke stam en taal. In het wit gekleed en met palmtakken in hun hand staan ze voor de troon en voor het lam. Ja, daar zul je zien dat Gods tegen-standers niets bereikt hebben en wij alles.

Amen.