Doof geboren mensen krijgen tegenwoordig gelukkig een heel bekwame opleiding en beschikken over vernuftige technische hulpmiddelen. Onder elkaar 'spreken' ze gebarentaal. Hun communicatie met horende medemensen en met elkaar is daardoor vrij goed. Maar het haalt niet het niveau van de communicatie tussen horende mensen. Je merkt dat het duidelijkst aan hun typische manier van spreken, want de klanken van een taal leer je door ze te horen en na te bootsen.

In de tijd van de Here Jezus moet doofheid een grote handicap zijn geweest. Tussen een dove en een horende was slechts zeer gebrekkige communicatie mogelijk. Gevoelens, gedachten, verlangens konden nauwelijks worden geuit. De dove leefde in een gesloten wereld. Maar ook als we gezonde oren en een vaardige tong bezitten, kan het tussen ons mensen aan communicatie ontbreken. Daarom zie ik in en achter de dove die bij Jezus werd gebracht ons zelf in onze communicatieve beperkingen. We kunnen ons geblokkeerd en geremd voelen om onze gevoelens te uiten. We hebben soms een heel gesloten en teruggetrokken leven. We durven ons soms niet te uiten omdat we in onze jeugd te vaak hoorden: houd jij je mond maar, jij zegt altijd domme dingen. We voelen ons door de mensen om ons heen niet echt begrepen. Er wordt voor ons gevoel niet naar ons geluisterd. Of we zitten zo vol van onze eigen angst en ons minderwaardigheidsgevoel, dat we ons niet ontspannen voor een ander kunnen openstellen. We zijn misschien te ijdel, te egoïstisch of te gejaagd om voldoende aandacht aan een ander te geven. Luther zei: door de zonde is de mens 'incurvatus in se', naar zichzelf toegebogen, in zichzelf gekeerd. Zo is er bij alle gezonde oren en tongen toch veel doofheid en stomheid. Echt luisteren en goed spreken is een kunst en we schieten er allemaal in tekort.

Maar Jezus niet. Hij gaat eerst de communicatie met deze dove aan. Ieder ander had het misschien al lang opgegeven om contact met de dove te zoeken, maar Jezus niet. Hij neemt deze apart, weg van de menigte. Om schrik en achterdocht te vermijden. Om alle aandacht alleen op hem te richten en ook van hem te vragen. En Hij steekt zijn vingers in de oren van de dove. Met die gebarentaal zeggend: ik ga je oren doorboren en openen, zodat je weer hoort. Hij bestrijkt zijn tong met speeksel, levensvocht en geneesmiddel volgens de toenmalige opvattingen. Zo zeggend: ik ga je spraak levend en gezond maken. Hij slaat zijn blik naar de hemel en zucht. Zo zeggend: ik bid tot God, want het wonder moet van hem komen. Vertrouw ook biddend op God. En dan zegt Jezus: 'Effata!' Ga open. De dove kan weer horen en spreken. Er is weer een open communicatie naar de ander toe. De dove is weer mens zoals God het bedoelde. Niet meer alleen. Want het is niet goed dat de mens alleen is. Daarna zeggen de mensen over Jezus: Alles wat Hij doet is goed. Het is de echo van Gods schepping: God zag dat het goed was. Het is de herschepping van onze Verlosser.

Jesaja beloofde het al: als de Koning komt, die rechtvaardig regeert, de messias, dan luisteren oren weer aandachtig en spreekt de tong van de stotteraars vloeiend. Dan worden de oren van doven ontsloten en jubelt de mond van de stommen. Eens zullen we in het Rijk van deze Koning volmaakt communiceren, met elkaar en met God. Er zal geen enkele barrière meer tussen zitten. Omdat er geen zonde en onvolmaaktheid meer zal zijn.

En als voorteken daarvan zorgt Jezus nog steeds voor wonderen in communicatief opzicht. Soms met een echt wonder van genezing. Maar het is net zo'n groot wonder van geestelijke genezing als mensen dank zij hun geloof in Jezus open gaan. Als ze goed kunnen luisteren naar elkaar, zich goed kunnen uiten naar elkaar toe, elkaar tot in de diepte van de harten kunnen begrijpen. Als alles wat tussen hen in zat en wat hen voor elkaar doof en stom maakte, wordt weggenomen. Als er sprake mag zijn van de 'gemeenschap der heiligen'.

Ook tegen ons roept Jezus: ga open. En ons hart kan nog zo doof zijn, we Hem echt wíl horen, hoort Hem.