Lukas 10 : 25 - 37

25. En zie, een wetgeleerde stond op om Hem te verzoeken en zeide: Meester, wat moet ik doen om het eeuwige leven te beerven?
26. En Hij zeide tot hem: Wat staat in de wet geschreven? Hoe leest gij?
27. Hij antwoordde en zeide: Gij zult de Here, uw God, liefhebben uit geheel uw hart en met geheel uw ziel en met geheel uw kracht en met geheel uw verstand, en uw naaste als uzelf.
28. En Hij zeide tot hem: Gij hebt juist geantwoord; doe dat en gij zult leven.
29. Maar hij wilde zich rechtvaardigen en zeide tot Jezus: En wie is mijn naaste?
30. Daarop hernam Jezus en zeide: Een zeker mens daalde af van Jeruzalem naar Jericho en viel in de handen van rovers, die hem niet alleen uitschudden, maar ook slagen gaven en weggingen, terwijl zij hem halfdood lieten liggen.
31. Bij geval daalde een priester af langs die weg; en deze zag hem, doch ging aan de overzijde voorbij.
32. Evenzo ging ook een Leviet langs die plaats, en hij zag hem en ging aan de overzijde voorbij.
33. Doch een Samaritaan, die op reis was, kwam in zijn nabijheid, en toen hij hem zag, werd hij met ontferming bewogen.
34. En hij ging naar hem toe, verbond zijn wonden, goot er olie en wijn op; en hij zette hem op zijn eigen rijdier, bracht hem naar een herberg en verzorgde hem.
35. En de volgende dag stelde hij de waard twee schellingen ter hand en zeide: Verzorg hem en mocht gij meer kosten hebben, dan zal ik ze u vergoeden, op mijn terugreis.
36. Wie van deze drie dunkt u, dat de naaste geweest is van de man, die in handen der rovers was gevallen?
37. Hij zeide: Die hem barmhartigheid bewezen heeft. En Jezus zeide tot hem: Ga heen, doe gij evenzo.

Is die rabbi Jezus wel zuiver in de leer? Wij zouden zeggen: is Hij wel goed rechtzinnig en bijbelgetrouw? Dat was de vraag van de wantrouwige joodse geestelijkheid. Laten we hen er niet te snel om veroordelen. Ik denk, dat iedere langs de normale weg opgeleide en op de normale wijze werkende predikant ook wantrouwig is tegenover een collega, die niet op de universiteit heeft gezeten, er een wat vreemde werkwijze op na houdt en opvallend veel mensen trekt. En zo kwam er, niet voor de eerste en ook niet voor de laatste keer, een wetgeleerde naar Jezus om Hem aan de tand te voelen. Kent Hij de wet en is Hij trouw aan de wet? Ik vind het eigenlijk best een sympathieke wetgeleerde. Want hij probeert Jezus niet te vangen met pietluttigheden, waarbij hij zelf buiten schot blijft, maar stelt de persoonlijk getinte levensvraag: Meester, wat doende zal ik het eeuwige leven beërven? Hielden we ons allemaal maar met die vraag bezig! Is het een vraag, die ú bezig houdt?

Jezus antwoordt met twee wedervragen: Wat is in de wet geschreven? Hoe leest gij? Het is blijkbaar met het oog op óns eeuwig leven goed, dat die vragen ter bezinning ook aan ons gesteld worden. Wat is in de wet geschreven? De wetgeleerde kan gerust zijn. Jezus wil niet buiten Gods wet om. Hij ziet geen eeuwig heil buiten Gods Woord om. Het gaat ook bij Hem om wat geschreven is.

Maar ik word er ongerust van. Want er is een ontstellend gebrek aan Bijbelkennis. Ook nu is de klacht van Jesaja op z'n plaats: Een os kent zijn bezitter en een ezel de krib van zijn heer, maar Israël heeft geen kennis, Mijn volk verstaat niet.

Eigenlijk is dat nog niet eens het ergste. Want niet iedereen heeft gelegenheid gehad om kennis over de bijbel te vergaren. Ik word het meest ongerust van het gebrek aan leergierigheid met betrekking tot wat geschreven is. Het gebrek aan interesse. Eigenlijk zou men door middel van catechisatie, Bijbelkringen, kerkdiensten enz. kennis moeten vergaren over Gods Woord alsof het leven, het eeuwige leven, daarvan afhing. Maar het is er dikwijls verre van. Bij het woord Genesis denken sommige jongeren eerder aan een popgroep dan aan het eerste boek van de Bijbel. Laten we toch om wille van ons eeuwige heil gehoor geven aan de oproep van Jezus Zelf: Onderzoekt de Schriften, want gij meent daarin het eeuwige leven te hebben; en die zijn het, die van Mij getuigen.

Maar zijn we er dan, als we weten, wat er geschreven staat? Nee, want het is net zo belangrijk, hoe we lezen. Hoe leest gij? De wetgeleerde wist het antwoord precies. In de wet staat, dat we de Here, onze God, zullen liefhebben met geheel ons hart, geheel onze ziel, geheel onze kracht, geheel ons verstand en onze naaste als ons zelf. Maar hij vroeg daarbij: wie is mijn naaste?

De wetgeleerden verschilden met elkaar van mening, hoever zich dat begrip uitstrekte. Was het enkel je vriend en familielid of iedere volksgenoot? De bijbel was voor hen een boek, waarover druk werd geredeneerd en gediscussieerd. Waarover twistgesprekken werden gevoerd, maar meer ook niet! Hoe lezen wij? Om aan de hand van Gods Woord een mening te verkondigen en die tegenover de mening van een ander te stellen? Om geweldige discussies aan te gaan? Of om dat Woord heel eenvoudig en bescheiden te doen op de plaats, waarop God ons gesteld heeft?

Jezus vertelt als antwoord op de vraag, wie de naaste is, het verhaal van de barmhartige Samaritaan. Een verachte ketter in de ogen der Joden. Maar de priester en Leviet liepen met een grote boog om het slachtoffer van de rovers heen en hij hielp vol barmhartigheid. Hij hielp voorbeeldig en volledig een hem nog wel vijandig gezinde jood. Dat is de ware kennis der wet en trouw aan de wet. Niet over God en de naaste discussiëren, maar ze liefhebben. Niet vragen: wie is mijn naaste? Maar: ben ik wel naaste?

Wat is geschreven? Hoe leest gij? Gelukkig maar, dat Jezus ons die vragen stelt. De grote Barmhartige, die voor ons in de plaats de wet ten einde toe vervuld heeft en die voor ons in de plaats God en de naaste volkomen heeft liefgehad.

Wat schieten wij tekort in het "wat" en hoe" als het om het eeuwige leven gaat. Maar we mogen onze tekorten aan Hem belijden en op zijn rechtvaardig leven en verzoenend sterven vertrouwen. Gaan we de Bijbel door Jezus meer lezen en anders lezen?