Bijbelzondag verplaatst naar januari 2023

Bijbelzondag wordt deze keer niet gehouden eind oktober, maar op 22 januari 2023. Het thema is: ‘Over jou staat geschreven’. Dat maakt het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap (NBG) vandaag bekend. Hierdoor valt Bijbelzondag samen met de Zondag van het Woord van God van de Rooms-Katholieke Kerk.

Dat deze dagen samenvallen, zal vanaf nu zo blijven. NBG-directeur Rieuwerd Buitenwerf: ‘Zo wordt het jaarlijkse moment waarop kerken de Bijbel kunnen vieren, iets gezamenlijks. Protestantse én katholieke gemeenschappen staan dan op dezelfde dag stil bij de rijkdom die we in de Bijbel hebben.’ 

'De Bijbel gaat ook over jou'
Het thema voor Bijbelzondag 2023 is: ‘Over jou staat geschreven’. Een van de teksten daarbij is Psalm 139. Dat sluit aan bij de Bijbellezing voor die zondag uit het oecumenisch leesrooster, dat gevolgd wordt in veel kerken. De dichter laat zich met verwondering uit over de nabijheid en de zorg van God. 'In deze persoonlijk geformuleerde psalm komt de Bijbel heel dichtbij', aldus Buitenwerf. 'Probeer het eens: lees deze Psalm. Het helpt je om te ervaren dat de Bijbel ook over jóú gaat. De Bijbel staat vol verhalen over mensen zoals u en ik. Mensen die vriendschap, vreugde, verdriet of verraad meemaakten. Hoe leefden zij hun leven met God? En wat kan dat voor mij betekenen?' 

Materiaal en collecte internationaal Bijbelwerk
Voor de viering van Bijbelzondag, de kindernevendienst en een quiz komt later dit jaar materiaal beschikbaar op bijbelgenootschap.nl/bijbelzondag. Wie mee wil doen met Bijbelzondag en/of collecteren voor het wereldwijde Bijbelwerk, vindt daar vanaf half november meer informatie.

Foto: Bijbelzondag in de Protestantse Gemeente IJlst in 2017 © NBG

Als je écht kijkt, wat zie je dan?

Door Renske Huisman

Vorige week namen we afscheid van Kees de Kort (1934-2022), de ‘Dick Bruna van de Bijbelverhalen’. Een groot kunstenaar die Bijbelverhalen vertolkte in eenvoudige tekeningen. Wereldwijd groeiden generaties op met zijn illustraties uit de kleine boekjes Wat de Bijbel ons vertelt en de KijkBijbel. Wat is de kracht van zijn werk en hoe kan het dat zijn oeuvre zo veel impact heeft gehad op het Bijbelgebruik in de afgelopen vijftig jaar?

Het begint met echt kijken
Het begon allemaal in 1962. Het Nederlands Bijbelgenootschap werkte samen met de stichting Docete aan een project om de Bijbel dicht bij mensen met een verstandelijke beperking te brengen. Er werd in 1965 een oproep gedaan aan illustratoren om werk in te leveren en de ‘winnaar’ zou de opdracht krijgen. Op de laatste dag van de inschrijving leverde een jonge kunstenaar, Kees de Kort, een aantal werken in. De jury was het er al snel over eens: deze Kees de Kort moest de opdracht krijgen.

En toen deed Kees iets bijzonders. Hij pakte zijn spullen en betrok een kamer in een instelling voor verstandelijk beperkte mensen. Daar leefde hij een tijdje midden tussen zijn doelgroep. Want, zo zei hij: ‘Als ik iets wil maken wat speciaal voor hen is, moet ik weten hoe ze kijken, waar ze op letten, hoe ze denken.’ Hij wilde zijn doelgroep echt begrijpen. Het resultaat is bekend.

Een project dat ooit startte voor een specifieke groep, bleek een veel breder publiek aan te spreken. Vanaf 1966 verschenen de eerste boekjes in de serie Wat de Bijbel ons vertelt, die uiteindelijk uitgroeide tot meer dan twintig verschillende uitgaven. En het bleef niet bij Nederland: het werk van Kees de Kort ging de hele wereld over. In meer dan honderd landen werd de Bijbel ontsloten aan de hand van zijn illustraties. Naar schatting zijn er meer dan 33 miljoen van zijn boeken verkocht en verspreid.

Zijn stijl is consistent en herkenbaar. Het lijken eenvoudige afbeeldingen: geen diepte of achtergrond, simpele scenes. De mensen en hun emoties staan centraal op iedere plaat. Accenten ontstaan vooral door primaire kleuren.

Warmte en licht
Mijn favoriete afbeelding is die van de verloren zoon die thuiskomt. Deze gelijkenis die Jezus vertelt in Lucas 15 spreekt mij zeker in de KijkBijbel enorm aan door de manier waarop Kees de Kort kleur inzet. De zoon draagt donkergekleurde kleren, blauw, grijs, donkerbruin. Maar je blik wordt getrokken naar de vader. Die is gekleed in warme, heldere kleuren; rood, geel, oranje. Hij buigt zich helemaal om zijn zoon heen, neemt hem als ware op in zijn licht en warmte. Ik krijg er zelf een heel warm gevoel bij en ga ernaar verlangen om zo omhelsd te worden door warmte en licht.

En hierin ligt de kracht van het werk van Kees de Kort. Zijn afbeeldingen vertellen het verhaal, er is eigenlijk geen tekst bij nodig. Eenieder wordt geprikkeld om te kijken, zelf te ontdekken wat de mensen op de platen meemaken en voelen. De kracht van beelden is bijna niet beter te vatten dan in de KijkBijbel.

Samen ontdekken
De afgelopen week werd ik er ineens bij bepaald dat Kees de Kort zijn tijd eigenlijk ver vooruit was. Vorig jaar verscheen het boek Nooit meer een kleurplaat, waar Maartien Hutter en Henk Kuindersma hun inzichten delen over kindertheologisch denken. Een visie waarbij het kind en de opvoeder gelijkwaardige gesprekspartners zijn die samen op ontdekkingstocht gaan door de Bijbel. Dat betekent onbevangen en met een open blik kijken naar de verhalen en je laten verrassen door wat het verhaal zegt, oproept, laat zien. Het was dat Kees een beeldend kunstenaar was, anders had hij dit boek vast al jaren eerder geschreven.

Ik weet zeker dat het werk van Kees de Kort nog jarenlang kinderen én volwassenen zal blijven inspireren om de verhalen in de Bijbel te ontdekken.

Renske Huisman is uitgever bij het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.

Verbonden

Door Erica Kramer

Ooit woonde ik een jaar in Engeland. De eerste zondag daar voelde ik me nogal ontheemd. Gelukkig verbleef ik vlakbij een kerk waar ’s middags een dienst was. Ik werd hartelijk welkom geheten, ik bad met een medechristen en ik wist: dit is mijn familie; dit is mijn thuis. Wat de verschillen tussen ons ook zijn.

Broeders en zusters?
Misschien heb je dat ook weleens ervaren: je bent net verhuisd, of op reis, en je treft een medegelovige aan. Dan merk je: deze persoon is mijn broeder, mijn zuster. Je vindt elkaar als je samen bidt, praat over God, de Bijbel leest, geloofservaringen deelt – of gewoon een praatje maakt.

Maar zulke verbondenheid is in deze tijd niet vanzelfsprekend. Veel mensen zijn teleurgesteld in hun medegelovigen. We zijn het oneens over iets – of dat nu corona is of eindtijd of de rol van geestesgaven of hoe mannen en vrouwen met elkaar om moeten gaan – en het lijkt wel alsof we elkaar helemaal niet meer als broers en zussen in het geloof kunnen zien. De reacties van christenen op sociale media-posts zijn soms ronduit hatelijk. Is dat écht waartoe de Bijbel ons oproept? Ik moet denken aan de woorden van Paulus:

Span u in om door de samenbindende kracht van de vrede de eenheid te bewaren die de Geest u geeft: één lichaam en één geest, zoals u één hoop hebt op grond van uw roeping, één Heer, één geloof, één doop, één God en Vader van allen, die boven allen, door allen en in allen is.
Efeziërs 4:3-6

Hard werken
‘Inspannen’, dat laat al zien dat verbondenheid ook voor de Efeziërs hard werken was. Dat is nu niet anders. Je bent het nu eenmaal niet altijd met elkaar eens. En hoe dichter je bij elkaar komt, hoe meer je ook elkaars zwakke plekken ziet. Dan heb je de woorden uit Efeziërs hard nodig: ‘Wees altijd nederig, zachtmoedig en geduldig, en verdraag elkaar uit liefde.’ Soms vereist liefde dat je grenzen stelt en misverstanden opruimt, maar soms moet je ook gewoon bereid zijn om geduld met een ander te hebben, te luisteren en vragen te stellen.

Een nieuw kerkelijk seizoen staat op het punt te beginnen. Mag ik voorstellen dat we dit jaar een motto meegeven? Dit is dat motto:

Wees goed voor elkaar en vol medeleven; vergeef elkaar zoals God u in Christus vergeven heeft.
Efeziërs 4:32

Erica Kramer is redacteur en schrijfcoach