|
N I E U W S B E R I C H T |
Haarlem/ Antwerpen, 21 februari 2022 |
Surinaamse president Santokhi ontvangt de NBV21
en Erny van Axel (rechts) overhandigen de NBV21
aan president Santokhi © Foto NBG, Paul Doth
In zijn toespraak gaf Santokhi aan wat voor hem het belang is van de Bijbel: ‘De Bijbel geeft mensen elke dag veel hoop, mensen die de hoop verliezen door ontwikkelingen die ze soms niet begrijpen – als er iets gebeurt in hun persoonlijk leven, in hun omgeving of in het land. De Bijbel brengt de verbinding tot stand tussen gelovigen en de schepper.’ Santokhi benadrukte het belang van een nieuwe vertaling in modern, gangbaar Nederlands voor jongere mensen. Ook gaf hij aandacht aan de Surinaamse inbreng. Hij vond het bijzonder en belangrijk dat de NBV21 tot stand kwam op basis van reacties uit alle Nederlandstalige landen. Tijdens de viering rondom de NBV21 werd deze vertaling omarmd door de verschillende culturen in Suriname. Er klonken gebeden in het Aukaans en Javaans en er waren kleurrijke Javaanse, Hindoestaanse en Marron dansen.
NBG51 en NBV21
In de dagen voorafgaand aan de presentatie organiseerde het Surinaams Bijbelgenootschap presentaties en interviews, waarbij de Nederlandse delegatie uitleg gaf over de NBV21 en in gesprek ging over Bijbelvertalingen in Suriname. Anders dan in Nederland en Vlaanderen is in dit land de NBG-vertaling uit 1951 nog steeds de meest gebruikte vertaling. De Nieuwe Bijbelvertaling uit 2004 vond in Suriname weinig ingang, onder meer vanwege het ontbreken van eerbiedshoofdletters en vertaalkeuzes die soms ver afweken van de vertaling waarmee men vertrouwd was. Omdat deze kritiek in de NBV21 verwerkt is, klinkt er nu wél enthousiasme over deze nieuwe vertaling. Ook in Suriname is de ervaring dat het Nederlands van de vertaling uit 1951 inmiddels stevig verouderd is.
Verschillende culturen en talen
De Surinaamse bevolking bestaat uit diverse bevolkingsgroepen. Op school leren de Surinamers Nederlands. Ook in de kerken in de dichter bevolkte gebieden wordt meestal Nederlands gesproken en wordt uit een Nederlandse Bijbel gelezen. Maar thuis gebruiken mensen vaak de eigen taal van hun bevolkingsgroep, en in het binnenland wordt veel minder Nederlands gesproken. Het Surinaams Bijbelgenootschap werkt daarom aan Bijbelvertalingen in de diverse talen van Suriname.
|
N I E U W S B E R I C H T |
Haarlem/ Antwerpen, 1 maart 2022 |
Matthijs de Jong hoogleraar Bijbelvertalen aan de VU
Dr. Matthijs de Jong is per 1 maart benoemd tot bijzonder hoogleraar Bijbelvertalen aan de Vrije Universiteit Amsterdam. ‘Dit draagt eraan bij dat er ook in de toekomst goed opgeleide Bijbelvertalers zijn in het Nederlandse taalgebied', zegt directeur Rieuwerd Buitenwerf van het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap (NBG). De VU ziet uit naar de komst van De Jong.
De Jong volgt als hoogleraar Bijbelvertalen Lourens de Vries op, die onlangs met emeritaat ging. Op verzoek van het NBG blijft dit specialisme nu als bijzondere leerstoel bestaan aan de faculteit Religie en Theologie van de Vrije Universiteit Amsterdam (VU). De Jong wordt parttime hoogleraar en blijft daarnaast werken bij het NBG. 'Bijbelvertalen is een vak met grote maatschappelijke relevantie. Dat bleek toen de verschijning van de NBV21 groot nieuws was’, aldus Buitenwerf. ‘Het maken van een goede Bijbelvertaling is een specialisme waarvoor een wetenschappelijke opleiding nodig is. Dat specialisme krijgt, hopen wij, door het onderzoek en het onderwijs van De Jong de aandacht die het verdient.’
Samenwerking VU-NBG
De VU is blij met de herbezetting van de leerstoel. Hoogleraar Mirjam van Veen, hoofd van de afdeling waarin De Jong komt te werken: ‘Met De Jong haalt de VU een vakman in huis. We hebben een sterke tak Bijbelwetenschappen en zijn blij dat De Jong die groep nog verder komt versterken. Weinig boeken zijn zo relevant als de Bijbel. Juist als het gaat om Bijbelvertalen is de samenwerking met een grote maatschappelijke partner als het NBG voor de VU van grote waarde. Deze leerstoel en deze samenwerking passen bij uitstek ons profiel. Maatschappelijke relevantie en excellent onderzoek komen samen bij deze leerstoel.’
Fundamentele reflectie
'Ik zie ernaar uit om aan de slag te gaan', reageert Matthijs de Jong. 'Het biedt me de gelegenheid om fundamenteel te reflecteren op het vertalen van de Bijbel. Ik hoop bij te dragen aan onderzoek op het snijvlak van Bijbelvertalen en exegese. Iedere vertaling begint immers met begrijpen van de tekst, en hoe je die begrijpt is bepalend voor je vertaling. Maar ons begrip van de tekst wordt mede gepaald door onze eigen context. De eigen context moet daarom onderdeel zijn van de reflectie. Dat zie je terug in de leeropdracht: 'Bijbelvertalen in eigentijdse context.' De Jong studeerde theologie in Leiden en deed een master in Oriental Studies aan de Universiteit van Oxford. Aan de Leidse universiteit promoveerde hij in 2006 cum laude op een vergelijkend onderzoek naar Jesaja en de nieuw-Assyrische profetieën. Sinds 2006 is hij werkzaam bij het NBG, eerst als nieuwtestamenticus en vanaf 2016 als Hoofd Vertalen en Bijbelwetenschap. Hij werkte mee aan de Bijbel in Gewone Taal en was projectleider van de NBV21
|
N I E U W S B E R I C H T |
Haarlem/ Antwerpen, 15 maart 2022 |
Psalmboek met 21 stiltemomenten
Veel mensen snakken naar momenten van rust. Een dagelijks stiltemoment kan helpen. ‘Met het boek Psalmen met 21 gebedsmomenten kun je drie weken elke dag een mini-retraite houden’, zegt Anne-Mareike Schol-Wetter van het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap (NBG).
Het boek bevat alle 150 Psalmen uit de Bijbel plus een traject om 21 dagen te bidden met een Psalm. ‘Het hoeft je niet meer te kosten dan een minuut of tien en levert een ontspannen begin of einde van de dag op’, vervolgt Schol-Wetter, Hoofd Bijbelgebruik van het NBG. 'Veel gelovigen verlangen naar contact op hartsniveau met God. Dat verlangen wordt veelvuldig geuit in de Psalmen. Juist daarom zijn die zo geschikt voor een stiltemoment.'
Ignatiaanse gebedsmethode
Het gebedstraject voor 21 dagen is speciaal voor dit boek geschreven door internetpastor Nikolaas Sintobin. Het traject volgt de Ignatiaanse gebedsvorm: een manier van biddend Bijbellezen, ontwikkeld door Ignatius van Loyola. Sintobin: ‘Dat gaat traag, in kleine stukjes. Bidden met de Psalmen past goed in de veertigdagentijd, want de Psalmen weerspiegelen veel van Jezus. Het gaat erom dat je luistert en stil wordt. Zo probeer je gewaar te worden wat het Bijbelvers tot je zegt. Voel hoe je geraakt wordt, in je hart, diep in je gevoel.’
Psalmen: evergreens
Het Ignatiaanse gebedstraject in dit boek sluit aan bij een breed gevoeld verlangen naar verstilling en verdieping. De Psalmen – de evergreens uit de Bijbel – zijn bij uitstek geschikt voor de Ignatiaanse gebedsmethode. Ze worden al eeuwen gelezen, gezongen en gebeden. Vreugde, troost, moed, kracht, woorden voor de diepste en rauwste menselijke emoties – het is er allemaal te vinden. De Psalmen zijn in dit boek afgedrukt in de nieuwste Bijbelvertaling: de NBV21.
Het boek Psalmen met 21 gebedsmomenten is vanaf 16 maart voor € 22,50 te verkrijgen in de boekhandel en bij het NBG. Het 21-daagse gebedstraject in het boek is ook te volgen als podcast via bijbelgenootschap.nl/psalmen.
|
N I E U W S B E R I C H T |
Haarlem/ Antwerpen, 7 maart 2022 |
Reisimpressie van Rieuwerd Buitenwerf vanuit Suriname
Een les in vertrouwen aan de Marowijnerivier
Terwijl de Russische tanks Oekraïne inreden, was ik in het binnenland van Suriname, in het dorp Loka Loka. Vijf uur rijden van Paramaribo, over onverharde wegen vol kuilen, en dan nog bijna twee uur varen. De regentijd houdt dit jaar te lang aan in Suriname, waardoor het water in de Marowijne angstaanjagend hoog stond. Het werd een onvergetelijk bezoek.
We waren in het gebied van de Aukaners en Paramaccaners. Die zijn daar in vroegere eeuwen gaan wonen toen ze vluchtten voor de Nederlandse plantage-eigenaren. Hoewel de kinderen op school Nederlands leren om hun opleiding te kunnen afronden, spreken de mensen thuis geen Nederlands, maar Aukaans. Wij bezochten scholen in dorpen langs de rivier om kinderen hun eigen Prentenbijbel (van Marijke ten Cate) te geven: in het Aukaans. Voor de meesten was dit het eerste boek dat ze zagen in hun moederstaal. Sommigen mochten er even uit voorlezen. Je kon zien hoe bijzonder het was voor de kinderen om de verhalen te horen in de taal van hun hart.
Ik sprak met Nathalie Sinteli, hoofd van een van de scholen. Ze vertelde hoe moeilijk het was om in het binnenland zo’n school te runnen. Leerkrachten moeten uit de stad komen. Ze had zelf haar gezin in Paramaribo achtergelaten. Ze zag haar man en kinderen maar een paar keer per jaar, een enorm persoonlijk offer. De overheid heeft weinig oog voor de scholen - en dat was te merken. Er is nauwelijks lesmateriaal en voor de kleuters is er geen speelgoed. En dan de rivier… Vorig jaar was de school door een overstroming vier maanden onbruikbaar. Tel daar de lockdown bij op, plus het feit dat kinderen les krijgen in een taal die ze niet kennen, en je begrijpt dat de leerachterstanden groot zijn.
Nathalie Sinteli vertelde dat ze door haar stages in het binnenland een roeping voelde om de kinderen daar te helpen. Haar droom is om de kinderen uit het binnenland later tegen te komen als advocaat, dokter of misschien wel president. Ik denk dat je er zelf geweest moet zijn om écht te voelen hoe ver die droom verwijderd is van de realiteit van de kinderen die daar wonen. Het geloof en de Bijbel houden de juf op de been en zorgen dat ze gepassioneerd blijft voor haar werk. Daarom was ze ook zo blij dat de kinderen dankzij het Bijbelgenootschap een Prentenbijbel kregen met 25 belangrijke bijbelverhalen in de taal die ze echt begrijpen.
Samen met de juf tuurde ik over de rivier. In de paar dagen dat wij er waren zagen we het water stijgen en met grote kracht langs de oevers kolken. Alle leerkrachten maakten zich grote zorgen voor de school, voor hun huizen en voor hun leerlingen uit de omringende dorpen. Maar ze durfden het in Gods hand te leggen, en Hem om bescherming te vragen en om kracht, mocht het toch mislopen.
Terug in Paramaribo hoorde ik het nieuws over de Oekraïne. Ook hier, duizenden kilometers van Nederland vandaan, voelt iedereen de dreiging – en we kunnen niks beginnen, zeker niet als individuen. Bij het lezen van het nieuws dacht ik terug aan het schoolhoofd van Loka Loka, en de les die ze mij, zittend aan de rivier, leerde over vertrouwen en overgave.
Rieuwerd Buitenwerf is directeur van het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap
|
N I E U W S B E R I C H T |
Haarlem/ Antwerpen, maart 2022 |
Diep als een afgrond is ons hart
Gedachten van een Oekraïense gelovige door Nadiyka Gerbish
De Psalmen zijn mijn favoriete Bijbelboek. Bijna elk vers is onderstreept – behalve de verzen die vijanden vervloeken. Want wees eerlijk: hoe zou iemand het met zoiets onmenselijks eens kunnen zijn, ook al staat het in de Bijbel? Dat leek me logisch, vóór de oorlog. Maar nu zie ik dat anders.
Toen Rusland mijn land, Oekraïne, aanviel – niet voor de eerste keer in zijn geschiedenis – weigerde mijn man te vluchten. Hij vond dat hij in deze tijd van nood en verschrikking thuis nodig was. Maar hij vond het ook niet goed dat mijn dochter, ikzelf en het kind dat ik onder mijn hart draag, bij hem zouden blijven. Dus pakten Dana en ik een koffertje met kleren en medicijnen en mijn Bijbel. We namen onze hond mee en verlieten Oekraïne in een trein vol andere vluchtelingenmoeders en -kinderen (en katten, honden, en zelfs een konijn). We zijn nu veilig. Mijn man bleef in Oekraïne en nam een vluchtelingengezin in ons huis op. Ook al zijn we niet bij elkaar, we bidden samen, we werken, we doen vrijwilligerswerk en lezen de Psalmen. Elk vers. Of het nu wel of niet onderstreept is. Vervloekingen van vijanden? Ja, die ook. Ik voel me niet beter of rechtvaardiger dan koning David – nu niet meer. Dat is een confronterende, maar ook bevrijdende ervaring.
Goed en kwaad
Het postmodernisme was fascinerend: zogenaamde evolutionaire vooruitgang en een geloof in toenemende humaniteit. Maar het bleek ongelijk te hebben. De boodschap van de Bijbel is nog steeds actueel. Zwart en wit zijn er nog steeds, goed en kwaad, God en duivel, agressor en slachtoffers. Een Joodse wijsheid benadrukt dat God zich altijd identificeert met de degene die onrecht is aangedaan. God kiest partij. Elie Wiesel zei: ‘Ook wij moeten altijd partij kiezen. Neutraliteit helpt de onderdrukker, nooit het slachtoffer. Stilte moedigt de folteraar aan, niet de gekwelde.’
Er is vergeving is beschikbaar, zelfs voor mensen die anderen martelen. Maar eerst moeten ze ophouden zich te identificeren met hun zonde. De zogeheten 'padafhankelijkheidstheorie' laat ons zien hoe belangrijk onze keuzes zijn. Elke keuze die we maken bepaalt onze richting. Als God mensen wil vergeven, nodigt Hij hen niet zozeer uit om zich beter te gedragen. Nee, Hij vraagt totale ommekeer, een volledige koerswijziging.
Nederig – niet toegeeflijk
Ik zal stoppen de Psalmen te lezen die God smeken om onze folteraars te straffen, zodra de Russische troepen en niet langer mijn land bombarderen. Zodra ze hun koers wijzigen, terug gaan naar hun land, God op hun knieën smeken om genadig te zijn, en spijt betuigen voor hun overtredingen.
Zelfs dan zal vergeving niet makkelijk zijn. Maar dan prent ik mijzelf in: ‘Als God je een beeld heeft gegeven van wat je bent zonder Zijn genade, dan weet je dat er geen crimineel is die half zo slecht is als jij weet dat je in potentie bent.’ Deze zin ontleen ik aan een van mijn favoriete christelijke schrijvers, Oswald Chambers. Dat besef maakt mijn hart nederig, brengt me dichter bij God, en geeft me ooit (hopelijk) de kracht om te vergeven. Maar mijn eigen zonde betekent niet dat ik zelf schuldig ben als ik iemand anders mij kwelt. De zondaar liefhebben betekent betrokkenheid bij het heil van hun ziel, niet toegeeflijkheid voor hun kwaad. Ik vergeef om mijn eigen hart vrijheid te geven.
Maar ik ben niet verplicht tot sympathie voor de schuldige partij – totdat die het kwaad toegeeft en ermee stopt. Dat klinkt niet erg gepast vanuit een humanistisch wereldbeeld, maar het is nog altijd in lijn met Gods idee van gerechtigheid.
Psalm 64
Hoor mijn stem, God, hoor mijn klacht,
behoed mij voor de dreiging van de vijand,
verberg mij voor die misdadige bende,
voor die meute van boosdoeners.
Ze scherpen hun tong als een zwaard,
ze richten hun pijl, een giftig woord,
uit verborgen hoeken schieten ze op een onschuldige,
ze schieten onverhoeds, voor niemand bang.
Ze wapenen zich met kwade woorden,
overwegen het zetten van een val,
en zeggen: ‘Wie zou het zien?’
Ze zinnen op misdaden en denken:
We lijken onschuldig, zo verborgen is ons plan.
– Diep als een afgrond is het hart van de mens.
Dan schiet God zijn pijl op hen af,
onverhoeds worden ze zwaar verwond,
hun eigen tong heeft hen ten val gebracht,
wie hen ziet, schudt verbijsterd het hoofd.
De mensen zijn van ontzag vervuld
en roemen wat God heeft gedaan,
zij beseffen dat het zijn werk is.
De rechtvaardige verblijdt zich in de HEER
en zoekt bij Hem zijn toevlucht.
Wie oprecht van hart is, prijst zich gelukkig.
Nadiyka Gerbish, een bekende Oekraïense christelijke schrijfster en vertaler, schreef dit artikel op verzoek van het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap voor hun site debijbel.nl. Momenteel is Nadiyka in Polen met haar dochtertje. Ze ondersteunt vluchtelingen door verslag te doen van hun situatie en praktische hulp te bieden. Haar man Igor bleef in Oekraïne en coördineert hulp voor gevluchte landgenoten.
Rapporteer
My comments