‘Een fascinerend, geheimzinnig en soms onmogelijk boek’

Tv-presentatrice Jacobine Geel in Bijbelpodcast:

‘Ik prijs me gelukkig dat ik de Bijbel van huis uit meekreeg’, zegt theologe en tv-presentatrice Jacobine Geel in de NBG-podcast Bijbelbekentenissen. ‘De Bijbel bepaalt me erbij dat het niet om mij draait. Het is een fascinerend, geheimzinnig en soms onmogelijk boek met grote impact. Begin er gewoon maar eens in te lezen. En vraag je af: wat zegt het mij?’

‘Ik kan en wil niet zonder de Bijbel leven’, aldus Geel. ‘Het geeft me grond onder de voeten.’ Ze vertelt in de podcast een jeugdherinnering. Als 10-jarig kind maakte ze een autorit door de miljoenenstad Jakarta, tussen druk toeterende auto’s. De paniek sloeg toe en ze herinnerde zichzelf aan een uitspraak van God in de Bijbel: ‘Wees niet bevreesd, want Ik ben met u.’ Dat hielp. Terugkijkend daarop zegt Geel: ‘De Bijbel helpt je om voorbij je eigen angst te komen.’

Beluister de podcast

Gratis boekje voor luisteraars
‘Voor veel mensen die het nog nooit hebben open geslagen is het een verrassender boek dan ze denken’, meent Geel. ‘In mijn essay Vele kamers –Mijn weg door de Bijbel heb ik vorig jaar opgeschreven wat de Bijbel met mij heeft gedaan. Als je de Bijbel nog nooit hebt ingezien, kan mijn boekje je misschien prikkelen om dat eens te proberen. En begin dan maar bij het begin, bij het scheppingsverhaal.’

BN’ers over hun weg met de Bijbel
Veel bijbelliefhebbers willen vaker of langer met de Bijbel bezig zijn, zo bleek recent uit een NBG-enquête. Maar ze vinden het lastig om dat vol te houden. In Bijbelbekentenissen vertellen bekende (christelijke) Nederlanders aan het Nederlands Bijbelgenootschap hoe zij hiermee omgaan. Schrijfster Corien Oranje zegt in de eerste aflevering dat ze de lat te hoog had gelegd. Hoe bijbellezen voor haar aantrekkelijk werd? ‘Het geheim is dat je een manier vindt die aansluit bij jóúw persoonlijkheid, jouw ritme en tijd.’
Daarmee volgde Oranje de tip van gedragswetenschapper Ben Tiggelaar in Bijbelbekentenissen: ‘Maak het jezelf zo makkelijk mogelijk. Ga na welk moment op de dag jou het beste past en op welke manier je met de Bijbel bezig wilt zijn. En zorg dat je omgeving meewerkt. Leg bijvoorbeeld je bijbel alvast klaar.’

Luisteren (en lezen)
Bijbelbekentenissen is te beluisteren op Spotify, Google Podcasts, Apple Podcasts en ook hier. Naast de bovengenoemde personen zijn ook onder meer cultuurtheoloog Frank Bosman en KRO-presentator Leo Fijen te horen. Elke week wordt een nieuwe aflevering toegevoegd.
De podcast sluit aan bij het zelfhulpboek Lees je Bijbel van Corien Oranje, dat recent verscheen bij het NBG.

Bron: Nederlands Bijbelgenootschap
Link: https://www.bijbelgenootschap.nl/nieuws-een-fascinerend-geheimzinnig-en-soms-onmogelijk-boek"

Wit-Rusland: na 500 jaar een nieuwe bijbelvertaling

De Bijbel Wereldwijd 2021 – deel 1

Het kantoor

De Bijbelvertalers

Het werk van de 155 bijbelgenootschappen gaat door, ook in moeilijke omstandigheden. Zoals in Wit-Rusland. Daar werkt het Bijbelgenootschap van Wit-Rusland (BGWR) – met steun van het Nederlands en het Vlaams Bijbelgenootschap – aan een bijbelvertaling in eigentijds Wit-Russisch. De vorige vertaling dateerde uit 1517. Ook biedt het BGWR hoop en hulp aan christenen in deze periode van politieke onrust.

Hoe enthousiast coördinator Bogdan ook begon aan het vertaalproject, 2020 werd een jaar vol moeilijkheden. Eerst trof het coronavirus zijn land. En vanaf begin augustus leidden de presidentsverkiezingen tot grote politieke onrust, die tot vandaag voortduurt.

Corona
Al aan het begin van de pandemie moesten Bogdan en zijn gezin in quarantaine. Ze hadden nauw contact gehad met iemand die binnen korte tijd overleed aan Corona. Dagelijks kwam er iemand controleren of hij en zijn familie zich aan de regels hielden. Toen dit voorbij was en hij op reis wilde om zijn bejaarde vader te bezoeken, ging die reis met onzekerheden en spanningen gepaard. Omdat er weinig informatie aan de bevolking wordt gegeven, was en is er veel angst en onzekerheid over het virus en de gevolgen ervan. En in die situatie vond de omstreden herverkiezing van president Loekasjenko plaats, die leidde tot nog veel meer onrust en geweld.

Slachtofferhulp
Het BGWR zet zich sinds zijn oprichting (1992) in voor kwetsbare groepen in de samenleving, zoals de slachtoffers van de ontplofte kerncentrale in Tsjernobyl, aan de grens met Oekraïne. Die lijn werd voortgezet in 2020. In het najaar werd een actie op touw gezet om gezinnen getroffen door de politieke onrust te helpen met bijbels (Nieuwe Testamenten) en voedsel. Dit project was niet zonder risico, maar kon ongehinderd uitgevoerd worden.

500 jaar oud
Ondanks alle moeilijkheden kwam het vertaalwerk uit de startblokken. Het evangelie volgens Johannes en het grootste deel van Genesis zijn klaar. En dat is hard nodig. Het Wit-Russisch was een van de eerste Slavische talen waarin een eigen bijbelvertaling verscheen, op 6 augustus 1517. Hetzelfde jaar waarin tweeduizend kilometer verderop Maarten Luther zijn 95 stellingen publiceerde.
Onder het communisme werden de kerken in Wit-Rusland verdrukt. Daardoor én door het ontbreken van een goede bijbelvertaling is de Bijbel vrijwel onzichtbaar in de cultuur, in het onderwijs en in de samenleving. Eerdere pogingen om een nieuwe vertaling te maken, hadden geen succes. Dat lag onder meer aan meningsverschillen over het zogenaamde ‘Kerkslavisch’, de liturgische taal die voor de meeste gewone bijbellezers onbegrijpelijk is. Het BGWR ziet een grote vraag naar de Bijbel in eigentijds Wit-Russisch, omdat er sinds de jaren 90 van de vorige eeuw een opleving is in het gebruik van deze taal. Wit-Russisch verschilt meer van Russisch dan Nederlands van Duits, dus een Wit-Russische bijbelvertaling heeft grote betekenis voor bijbellezers.

Interkerkelijke samenwerking
Van de circa 8 miljoen Wit-Russen is 48% lid van de oosters-orthodoxe kerk, 7% is rooms-katholiek en 3% is protestants of hoort bij een pinkstergemeente. Het Bijbelgenootschap van Wit-Rusland doet het vertaalwerk in samenwerking met kerken van alle belangrijke denominaties, ook de protestantse. Bogdan is heel dankbaar voor de steun voor dit vertaalproject uit Nederland: ‘Het doet ons goed dat we er niet alleen voor staan. De nieuwe bijbelvertaling is ontzettend belangrijk voor ons land, zeker nu het hier zo onrustig is. Christenen kijken ernaar uit om straks Gods Woord te kunnen lezen in hun moedertaal. De eigentijdse vertaling zal ons helpen om de Bijbel beter te begrijpen. Onze identiteit – wie wij zijn als Wit-Russen – is in de afgelopen jaren steeds belangrijker geworden. En taal is onderdeel van het DNA van elke natie. Dankzij de steun van het NBG gaat het vertaalwerk ook in deze moeilijke periode door.’

Eind maart verschijnt het volgende deel in deze serie
https://www.bijbelgenootschap.nl/nieuws-wit-rusland-na-500-jaar-een-nieuwe-bijbelvertaling
Wilt u het wereldwijde bijbelwerk steunen? Maak dan hier uw gift over.
Gift overmaken

Bron: Nederlands Bijbelgenootschap
Link: https://www.bijbelgenootschap.nl/nieuws-een-fascinerend-geheimzinnig-en-soms-onmogelijk-boek

Internationale Moedertaaldag: de Bijbel in je moedertaal

Een moedertaal – die hebben we allemaal. Het begint met een paar woordjes. Al snel worden dat zinnen en verhalen. Maar taal is zoveel meer dan een verzameling woorden en grammaticaregels. Het is dé manier om je te verbinden met de ander, om je gevoel in woorden te vangen, om betekenis te geven aan de wereld om je heen. Dat maakt taal, en met name je moedertaal, zo bijzonder. Reden genoeg voor een feestje: Internationale moedertaaldag.

Ook de Bijbel in je moedertaal is een schat om te koesteren. Naast 47 bijbelverspreidingsprojecten ondersteunt Het Nederlands en het Vlaams Bijbelgenootschap (NBG) op dit moment 30 bijbelvertaalprojecten. Aan deze projecten wordt wereldwijd gewerkt, van de Filipijnen tot Peru en van Belarus tot Mozambique. In veel projecten gaat het om een allereerste vertaling in een bepaalde taal, in andere projecten om een nieuwe vertaling of een revisie. Het feest dat volgt bij de lancering van een nieuwe vertaling is fantastisch. Als Nederlands en het Vlaams Bijbelgenootschap hebben we zulke feesten meer dan eens bijgewoond. Altijd zijn we er getuige van hoe bijzonder je moedertaal is. Die raakt je op een manier zoals andere talen dat niet kunnen.

Angola
Op de foto de lancering van het Kikongo Nieuwe Testament in Angola in 2018. Kikongo is een taal die door circa 7 miljoen mensen wordt gesproken. Lange tijd was het de sprekers van het Kikongo in Angola niet toegestaan hun eigen taal te gebruiken. Gelukkig komt er nu weer meer ruimte voor lokale talen. Want voor veel mensen geldt: Portugees is voor zaken en politiek, maar het hart spreekt Kikongo. De bestaande bijbelvertaling in het Kikongo dateerde uit 1926 en werd door steeds minder mensen begrepen. Op dit moment werkt het vertaalteam in Angola aan de vertaling van het Oude Testament, zodat over een aantal jaren de volledige Bijbel in het Kikongo beschikbaar is. Behalve het Kikongo vertaalproject steunt het NBG ook een Angolees vertaalproject in een andere inheemse taal: het Umbundu. Want de Bijbel in je moedertaal – de taal van je hart – dat gunnen we ieder mens.

Bron: Nederlands Bijbelgenootschap
Link: https://www.bijbelgenootschap.nl/internationale-moedertaaldag-de-bijbel-in-je-moedertaal

Het vertaalwerk aan de NBV21 is klaar

Het vertaalteam dat vanaf 2017 de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV) reviseerde, is klaar. ‘De eindredactie van alle bijbelboeken is afgerond en de laatste knopen zijn doorgehakt’, vertelt projectleider Matthijs de Jong. De allerlaatste knoop zat in Jesaja 29.

De vernieuwde NBV, de NBV21, verschijnt naar verwachting in oktober. In de eindredactiefase zijn alle teksten doorgelopen en alle wijzigingen gecontroleerd. Dat ging vooral om kleine kwesties, zoals: kloppen de leestekens en de voetnoten? Soms – zoals in Jesaja 29:10 – lag er nog een kwestie die besproken moest worden.

Bedekte hoofden?
Matthijs legt uit: ‘Bij de behandeling van dit vers waren we tot zover gekomen:

We hadden al besloten om gedachtestreepjes te gebruiken. Met “de ogen van het volk” worden de profeten bedoeld, met “de hoofden” de zieners, dat is met gedachtestreepjes duidelijker dan met de komma’s.
Ook hadden we al besloten om de vierde regel te wijzigen. De NBV spreekt van “jullie verstand”, terwijl de brontekst hier zegt “jullie hoofden”. De NBV-vertaalkeuze paste bij het beeld dat het volk in slaap is gesust en niet meer helder kan denken. Maar daarmee ging wel iets uit de beeldspraak verloren: dat God het volk in slaap brengt en een deken over hun hoofden legt. Dus daarom staat er in de NBV21 “hoofden” in plaats van “verstand”.
Maar we waren nog niet tevreden over het woord “bedekt”. Dat werkt net niet prettig. Bij het “bedekken” van een hoofd denk je het eerst aan een hoed of pet, niet aan een deken die over iemands hoofd wordt getrokken.
Wat moest dat dan wél worden? Allerlei opties kwamen langs: omsluierd, omhuld, toegedekt, en meer. De eenvoudigste oplossing bleek de beste. Het beeld van het in slaap brengen komt het beste naar voren als hier “toegedekt” komt te staan.’ Aldus Matthijs de Jong. Daarom zal Jesaja 29:10 in de NBV21 als volgt luiden:
Want een geest van diepe slaap
heeft de HEER over jullie uitgestort:
Hij heeft jullie ogen – de profeten – gesloten
en jullie hoofden – de zieners – toegedekt.

Grote verhaal
‘Dit zijn details’, vervolgt Matthijs, ‘maar ze dragen bij aan het grote verhaal. Hier gaat het om het thema van omkering, dat in het boek Jesaja heel belangrijk is. Wat bij mensen doorgaat voor wijsheid, is door God in dwaasheid veranderd. Het volk is ziende blind. Alleen wie Gods boodschap leert verstaan kan tot inzicht komen. Dat is, ruim vijfentwintig eeuwen na Jesaja, niet anders. Het is wat ons als vertaalteam ten diepste dreef bij het werk. We wilden dienstbaar zijn aan de nauwkeurigheid én de zeggingskracht van de vertaling. In de hoop dat ze ogen en harten mag openen.’

Op weg naar de NBV21
Bij de verschijning van de NBV in 2004 bestond al het plan om de vertaling na verloop van tijd te herzien. Alle reacties op de vertaling zouden dan meegenomen kunnen worden. De vele brieven, mails en publicaties over de NBV leverden ruim 3500 vertaalsuggesties op. Een vertaalteam van negen personen – brontaalkenners en neerlandici – werkte van 2017 tot 2020 de hele NBV door. Ieder vers werd aan de brontekst getoetst. Op veel plaatsen werd de nauwkeurigheid van de vertaling vergroot. De NBV is wetenschappelijk up-to-date gebracht en alle binnengekomen vertaalsuggesties werden beoordeeld. In totaal zijn er ruim 12.000 wijzigingen in de vertaling aangebracht (eerbiedshoofdletters niet meegerekend). Ongeveer 20% daarvan is aangedragen door een reactie van buiten.

Nieuwsgierig naar voorbeelden? Kijk op NBV21.nl of schrijf je in voor de NBV21-nieuwsbrief

Bron: Nederlands Bijbelgenootschap
Link: https://nbv21.nl/over-de-nbv21